اهمال کاری یکی از مشکلات رایج در زندگی روزمره است که میتواند تأثیرات منفی زیادی بر روی کارایی، اهداف شخصی و سلامت روانی ما داشته باشد. همه ما تجربه کردهایم که کاری را به تعویق میاندازیم، حتی زمانی که میدانیم باید آن را انجام دهیم. اما چرا این اتفاق میافتد؟ آیا اهمال کاری فقط به معنی تنبلی است یا دلایل عمیقتری پشت آن وجود دارد؟ در این مقاله از مربی ترابیان، به بررسی علل اهمال کاری و راههای مقابله با آن خواهیم پرداخت.
اهمال کاری چیست؟
اهمال کاری، به تعویق انداختن و دیر انجام دادن کارها علی رغم این که میدانیم باید آنها را انجام دهیم است. این رفتار ممکن است در سطحهای مختلفی رخ دهد، از تعویق انداختن وظایف کوچک روزمره تا کارهای مهمی که میتوانند تأثیر زیادی بر روی زندگی شخصی و حرفهای ما داشته باشند. این پدیده صرفاً تنبلی نیست، بلکه یک مکانیزم پیچیده روانی برای مقابله با احساسات ناخوشایند است.
علل روانشناختی اهمال کاری
اهمال کاری تنها یک مسئله مربوط به عدم انگیزه یا تنبلی نیست؛ بلکه ریشههای روانشناختی پیچیدهای دارد که به نحوه تفکر و احساسات ما بستگی دارد. برای بسیاری از افراد، اهمال کاری یک واکنش ناخودآگاه به ترسها، باورها و احساسات منفی است. در واقع، افرادی که به طور مداوم کارهای خود را به تعویق میاندازند، معمولاً درگیر یک سری مشکلات روانشناختی هستند که مانع از شروع یا ادامه دادن به کارها میشود. در ادامه، به بررسی مهمترین علل اهمال کاری خواهیم پرداخت.
ترس از شکست
یکی از دلایل اصلی اهمال کاری، ترس از شکست است. افراد گاهی اوقات به دلیل این که از نتیجه کار نگران هستند یا احساس میکنند که ممکن است نتوانند به استانداردهای خود برسند، اقدام به تعویق میکنند. این ترس به صورت ناخودآگاه باعث میشود که از شروع کار خودداری کنیم تا از احساس ناراحتی و ناکامی جلوگیری کنیم. غلبه بر این ترس نیازمند تقویت خودباوری است.
کمالگرایی
کمالگرایان معمولاً به خود فشار زیادی میآورند تا کارها را به بهترین شکل ممکن انجام دهند. این فشار زیاد میتواند باعث شود که شروع کار را به تعویق بیندازند، چرا که آنها نگران هستند که نتوانند آن را به بهترین نحو انجام دهند. این نوع ترس از شکست میتواند به یک چرخه معیوب تبدیل شود که در آن فرد هیچگاه شروع به انجام کار نمیکند و دچار اهمال کاری مزمن میشود.
عدم انگیزه
اگر احساس کنید کاری که باید انجام دهید، برای شما جذاب نیست یا علاقهای به آن ندارید، طبیعی است که تمایل کمتری برای انجام آن داشته باشید. عدم انگیزه میتواند یکی از دلایل عمدهی اهمال کاری باشد. این حالت بیشتر در کارهایی که به آنها علاقهمند نیستید، رخ میدهد. دنبال کردن یک نقشه راه کوچینگ میتواند به بازیابی انگیزه کمک کند.
عدم تمرکز و حواسپرتی
در دنیای پر از حواسپرتی و تکنولوژیهای امروزی، تمرکز بر یک کار خاص بسیار دشوارتر از گذشته شده است. رسانههای اجتماعی، پیامها و اطلاعیههای مختلف میتوانند مانع از تمرکز بر وظایف مهم شوند. زمانی که تمرکز کافی نداریم، اهمال کاری افزایش مییابد. یک لحظه تلفن را به دست میگیریم و وقتی به خودمان میآییم ساعتها مشغول گشت و گذار بودهایم.
افسردگی و اضطراب
افرادی که با افسردگی یا اضطراب دست و پنجه نرم میکنند، ممکن است برای انجام کارها احساس ناتوانی کنند. این احساس ناتوانی و کاهش انرژی میتواند باعث شود که افراد از انجام وظایف خود جلوگیری کنند و در نتیجه، اهمال کاری به بخشی از الگوی رفتاری آنها تبدیل شود.
انواع اهمال کاران از دیدگاه روانشناسی
اهمال کاری در افراد مختلف به شکلهای متفاوتی بروز میکند. روانشناسان بر اساس انگیزهها و الگوهای رفتاری، اهمالکاران را به چند دسته اصلی تقسیم میکنند. شناخت نوع اهمال کاری خود، اولین قدم برای یافتن راهکار مناسب است.
اهمال کار هیجانی (The Thrill-Seeker)
این افراد از فشار و هیجان کار کردن در لحظات آخر لذت میبرند. آنها معتقدند که تحت فشار، بهترین عملکرد را دارند. این نوع اهمال کاری ممکن است در کوتاهمدت جواب دهد، اما در بلندمدت منجر به استرس شدید، فرسودگی و کاهش کیفیت کار میشود.
اهمال کار اجتنابی (The Avoider)
این دسته از افراد به دلیل ترس از شکست یا قضاوت دیگران، از شروع کارها اجتناب میکنند. آنها ترجیح میدهند کاری را انجام ندهند تا اینکه آن را ناقص یا ضعیف انجام دهند. ریشه این نوع اهمال کاری اغلب در کمالگرایی و عدم اعتماد به نفس است. شرکت در دوره کوچینگ کسب و کار میتواند به تقویت اعتماد به نفس این افراد کمک کند.
اهمال کار ناتوان در تصمیمگیری (The Indecisive)
این افراد در تصمیمگیری برای شروع یا نحوه انجام کار دچار مشکل هستند. آنها به قدری درگیر تحلیل گزینههای مختلف میشوند که در نهایت هیچ اقدامی نمیکنند. این فلج تحلیلی (Analysis Paralysis) باعث میشود وظایف مهم برای مدت طولانی معلق بمانند.
راه های مقابله با اهمال کاری
در این بخش به بررسی عواملی میپردازیم که میتوانند به ما در مقابله با اهمال کاری کمک کنند. این عوامل شامل شناسایی اثرات روانی اهمال کاری، مانند اضطراب و استرس، و همچنین تنظیم محیط برای بهبود تمرکز است. در ادامه، راههای عملی و مؤثری که میتوانند به شما در غلبه بر این عادت کمک کنند را معرفی خواهیم کرد.
تقسیم وظایف به بخشهای کوچکتر
یکی از موثرترین راهها برای غلبه بر اهمال کاری، تقسیم وظایف بزرگ به بخشهای کوچکتر و قابل مدیریت است. این کار به شما کمک میکند تا احساس کنید انجام یک کار بزرگ، سادهتر است. به عنوان مثال، به جای نوشتن یک مقاله طولانی، آن را به بخشهای تحقیق، نوشتن مقدمه، بدنه و نتیجه تقسیم کنید.
تنظیم اهداف مشخص
اهداف واضح و مشخص میتوانند به شما انگیزه بدهند تا به سمت انجام کار حرکت کنید. وقتی که بدانید دقیقاً چه کاری و چرا باید انجام دهید، احتمال بیشتری وجود دارد که آن کار را شروع کنید. این شفافیت، مقاومت ذهنی در برابر شروع کار را کاهش میدهد. برای سازمانها، کوچینگ سازمانی به تیمها در هدفگذاری کمک میکند.
استفاده از تکنیکهای مدیریت زمان
استفاده از تکنیکهایی مانند “تکنیک پومودورو” که شامل ۲۵ دقیقه تمرکز بر روی یک کار و سپس ۵ دقیقه استراحت است، میتواند به شما کمک کند تا تمرکز بیشتری داشته باشید. این روش با ایجاد یک ریتم کاری منظم، از تعویق انداختن کارها جلوگیری میکند و بهرهوری شما را افزایش میدهد.
افزایش خودآگاهی
یکی دیگر از روشهای مقابله با اهمال کاری، افزایش خودآگاهی است. شما باید بدانید که چرا و چه زمانی دچار اهمال کاری میشوید. این میتواند شامل شناسایی موقعیتهایی باشد که باعث میشوند شما از انجام کارها خودداری کنید و سپس راههای مقابله با این موقعیتها را پیدا کنید. آموزش مهارت های کوچینگ میتواند ابزارهای لازم برای این خودشناسی را فراهم کند.
ایجاد عادتهای مثبت
عادات روزمرهی مثبت میتوانند به شما کمک کنند که از اهمال کاری جلوگیری کنید. به عنوان مثال، اگر هر روز در یک زمان مشخص شروع به انجام کارهای خود کنید، پس از مدتی این کار به یک عادت تبدیل میشود و دیگر نیازی به تلاش زیاد نخواهید داشت. این نظم، مقاومت ذهنی را کاهش میدهد.
به خودتان پاداش دهید
تشویق خود به خاطر انجام کارها و پاداش دادن به خود میتواند انگیزه زیادی برای ادامه دادن به شما بدهد. این پاداشها میتوانند شامل استراحت، یک غذای خوشمزه یا هر فعالیت لذتبخش دیگری باشند که برای شما جذاب هستند. این کار به مغز شما میآموزد که تکمیل وظایف با تجربه مثبت همراه است.
اهمال کاری و استرس: یک چرخه معیوب
یکی از جنبههای پیچیدهی اهمال کاری این است که این رفتار نه تنها باعث به تعویق انداختن وظایف میشود، بلکه به طور مستقیم با اضطراب و استرس نیز مرتبط است. هنگامی که کاری را به تعویق میاندازیم، ممکن است در ابتدا احساس راحتی کنیم. اما به مرور زمان، فشار ناشی از عدم انجام آن کار بیشتر میشود. این احساس فشار به اضطراب تبدیل میشود و یک چرخه معیوب از اهمال کاری و استرس ایجاد میکند.
وقتی برای مدت طولانی یک وظیفه را به تعویق میاندازیم، احساس میکنیم که زمان از دست رفته و اضطراب بیشتری تجربه میکنیم. این اضطراب ممکن است باعث شود که احساس کنیم هیچ کاری از دستمان برنمیآید و از این رو حتی بیشتر از انجام وظیفه خود دور شویم. در نتیجه، این چرخه منفی به تدریج جدیتر میشود. دریافت مشاوره کسب و کار میتواند به شکستن این چرخه کمک کند.
چگونه از اضطراب ناشی از اهمال کاری جلوگیری کنیم؟
یکی از راههای مقابله با این اضطراب، عمل کردن به موقع و کوچکتر کردن حجم کارها است. انجام سریع و به موقع یک کار به شما این امکان را میدهد که کمتر نگران آن شوید. علاوه بر این، تنظیم زمانهای استراحت و اختصاص دادن وقت برای فعالیتهای آرامشبخش میتواند به کاهش اضطراب کمک کند. کمک گرفتن از یک کوچ سازمانی نیز در محیطهای کاری بسیار موثر است.
درمان اهمال کاری با تنظیم محیط
محیط فیزیکی و دیجیتال ما میتواند نقش بسیار مهمی در اهمال کاری داشته باشد. محیط شلوغ یا پراکنده میتواند باعث کاهش تمرکز و افزایش استرس شود. به همین دلیل، یکی از راههای مؤثر برای کاهش اهمال کاری، سازماندهی محیط اطراف است. دوره آفلاین کوچینگ سازمانی به مدیران میآموزد چگونه محیط کاری بهینهای ایجاد کنند.
محیط فیزیکی
محیط کار شما باید به گونهای طراحی شود که حواس شما را منحرف نکند. سعی کنید یک فضای خاص برای کار اختصاص دهید که دور از حواسپرتیهایی مانند تلویزیون باشد. یک میز مرتب، نور مناسب و ابزارهای کاری در دسترس میتواند به شما کمک کند تا به راحتی تمرکز کنید و از اهمال کاری جلوگیری نمایید. برای راهنمایی بیشتر، درخواست کوچینگ سازمانی بدهید.
محیط دیجیتال
در دنیای امروز، بسیاری از افراد به دلیل حواسپرتیهای دیجیتال نمیتوانند تمرکز خود را حفظ کنند. برای جلوگیری از اهمال کاری در این فضا، میتوانید از برنامههایی برای مسدود کردن سایتهای حواسپرتی یا اپلیکیشنهای مدیریت زمان استفاده کنید. همچنین، نوتیفیکیشنهای اضافی را خاموش کرده و زمانهای خاصی برای چک کردن ایمیل تعیین کنید تا از وقفههای غیرضروری جلوگیری شود. در سازمانها، منتورینگ سازمانی میتواند به کارکنان در مدیریت این چالشها کمک کند.
سخن پایانی
اهمال کاری یک چالش پیچیده با ریشههای عمیق روانشناختی است که با راهکارهای درست قابل مدیریت است. با شناسایی علل، تقسیم وظایف بزرگ و ایجاد محیطی متمرکز، میتوانید بر این عادت غلبه کنید. به یاد داشته باشید که درمان اهمال کاری یک فرآیند است و با تمرین و تغییر نگرش، میتوانید کنترل زندگی و بهرهوری خود را به دست آورید.
